تاملی بر تعامل بوروکراسی و فرهنگ در ایران

چکیده

هدف این پژوهش، مطالعه ساختار بوروکراسی ایران از منظر فرهنگی است. رویکرد انتخابی نویسندگان، رویکردی است که بوروکراسی را نهادی با ویژگیهای مهم ساختاری تعریف کرده است. جامعه آماری پژوهش بر اساس گروهبندی مندرج در قانون مدیریت خدمات کشوری، چهار وزارتخانه از چهار گروه امور فرهنگی/اجتماعی، امور خدماتی، امور زیربنایی و امور اقتصادی است. برای گردآوری داده از پرسشنامه، مصاحبه نیمه ساختار یافته، مطالعات آرشیوی، بررسی اسناد و مدارک و مطالعات اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان می¬دهد که ساختار بوروکراسی ایران با الگوی عقلایی سنتی متفاوت است. این ساختار از نظر وجود سلسله مراتب اختیار و تقسیم کار به الگوی عقلایی نزدیک است ولی از لحاظ پیروی از قوانین و مقررات، بها دادن به تخصص و نظام شایستگی با این الگو فاصله دارد. همچنین یافته¬های پژوهش حکایت از آن دارد که عوامل فرهنگی بر ساختار بوروکراسی ایران تاثیر عمیقی داشته است. در نهایت با توجه به آنکه توسعه یافتگی هر کشوری به ذهن علمی، شخصیت کاری، مسئولیت پذیری و قانونمندی نیازمند است پیشنهاد شده است که به سازگاری ساختار بوروکراسی با ارزشهای ایرانی- اسلامی و ویژگیهای فرهنگی¬ای که از عقلانیت بیشتری برخوردارند توجه شود. چنین ساختاری در بلندمدت متقابلاً می¬تواند گامی در جهت ایجاد تغییرات لازم در سایر ویژگیهای فرهنگی¬ باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bureaucracy and Culture in Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to examine the interaction between Iranian bureaucratic characteristics and the Society's cultural traits. Data was collected via questionnaire, semi- structured interviews and documents from four Iranian ministries. Findings show that the Iran's bureaucratic features of rule obedience, professionalism and merit, deviate from those of Weberian legal- rational ideal type. In addition, we found that the prior studies of the society's cultural traits will support the results. The findings of this research imply that the public administration of Iran has to take on a rigorous administrative reform in order o make public organizations more effective and competent. Otherwise, the society's vision toward its developmental goals will be at stake. It is assumed that a competent bureaucracy, in the long run will positively affect the cultural traits that are favorable for developmental goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bureaucracy
  • Culture
  • Professionalism
  • Public organizations
  • Rationality
  • Development
ابوالحسن فقیهی رضا واعظی عسل آغاز (1389) تاملی بر تعامل بوروکراسی و فرهنگ در ایران سال 4 (شماره 19), 1-32 Abolhassan Faghihi Reza Vaezi Asal Aghaz (2011) Bureaucracy and Culture in Iran volume 4 (number 19), 1-32