جایگاه گردشگری زمین در خط‌مشی‌های عمومی ایران با تأکید بر نقش مرحله‌ی تنظیم دستورکار

نوع مقاله : مقاله استخراج شده از پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشیارگروه مدیریت جهانگردی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

گردشگری‌ زمین(1)، یکی از مفاهیم در حال رشد در مباحث آکادمیک گردشگری و در عین‌حال یکی از محصولات جدیدی است که توجه کسب‌‌وکارهای گردشگری را جلب کرده است. هدف این مقاله،بررسی جایگاه گردشگری زمین در خط‌مشی‌های عمومی ایران است. پژوهشگران با انجام مطالعه‌ی داده های آرشیوی و بهره‌گیری از سامانه قوانین و مقررات پایگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران، به گردآوری خط‌مشی‌های حوزه‌ی گردشگری زمین در بازه‌ی زمانی 1380- 1397پرداختد. در نتیجه‌ی تحلیل محتوای داده‌های گردآوری شده، 58 خط‌مشی در حوزه‌ی مذکور شناسایی شد که در بررسی گونه‌شناسی در 5 دسته‌ی؛ توسعه‌ی جاذبه‌های زمین‌شناختی(2)، توسعه‌ی تأسیسات اقامتی، توسعه‌ی سایر زیرساخت‌ها، توسعه‌ی سایر تسهیلات و خدمات و توسعه‌ی مدیریت گردشگری زمین قرار گرفتند. در حالیکه خط‌مشی‌های مرتبط با شناسایی جاذبه‌های زمین‌شناختی بیشترین سهم را در میان خط‌مشی‌های شناسایی شده به خود اختصاص داده‌اند، سایر اجزای توسعه کمتر مورد توجه خط‌مشی‌گذاران قرار گرفته‌است. به نظر می‌رسد این وضعیت ناشی از تمرکز بازیگران حوزه‌ی گردشگری زمین بر توسعه‌ی جاذبه‌ها در سایه‌ی تغییرات قانونی و نهادی ایجاد شده در کشور در بازه‌ی زمانی مورد مطالعه و همچنین ضعف در توجه به همه‌ی ارکان توسعه‌ی گردشگری زمین در مرحله‌ی تنظیم دستورکار خط‌مشی باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Geo-Tourism in Public Policies in the Context of Iran Policy Agenda Setting Approach

نویسندگان [English]

  • Faranak Ranjbar Motalegh 1
  • Reza Vaezi 2
  • Mahmood Ziaee 3
  • Davoud hoseinpour 4
چکیده [English]

Focusing on geo-tourism as one of the fast growing concepts within Iran’s tourism industry, both in academic debate and business market, this study aimed at investigating the status of geo-tourism in Iran’s public policies. We conducted a nonreactive research, collecting archival data from Iran’s Islamic Parliament Research Center Database. The research result of the content analysis show that from three hundred fifty three rules and regulations that were enacted over a period of 2001 to 2018, there were fifty eight geo-tourism policies. In next step we attempted to make a typology, bringing the identified policies into five different policy categories; geo-heritage development, accommodation development, infrastructure development, service and facility development and geo-tourism management development. As for frequency dimension of content analysis, the geo-heritage category stood in the first place. It seems that other components of geo-tourism development have not much considered by Iranian policy makers. It may be argued that the actors emphasis on geo-heritage development policy agenda, compared to other geo-tourism policy priorities, has been affected in the light of legal and institutional changes occurred between 2004 – 2006. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • geo-tourism
  • public policies
  • policy agenda
  • typology of policies
  • content analysis
  • Iran
آئین‌نامه اجرایی نحوه‌ی تشکیل و اداره‌ی مناطق نمونه‌ی گردشگری، مصوبه‌ی هیأت وزیران(1383).
اصغری سراسکانرود، صیاد؛ اسفندیاری، فریبا؛ محمدنژاد، وحید؛ زینالی، بتول و اصغری سراسکانرود؛ صالح. (1393). ارزیابی قابلیت ژئوتوریستی منطقۀ ضحاک شهرستان هشترود. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای. 4(13): 69 82. بازیابی شده از:
DOI: 10.22111/GAIJ.2014.1774.
الوانی، مهدی(1391). تصیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی. تهران: سمت.
امری کاظمی، علیرضا(1392). اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران: میراث زمین‌شناختی ایران. تهران: سازمان زمین‌شناسی کشور.
جهانیان، منوچهر(1395). نقش دولت در توسعه اقتصاد گردشگری ایران با محوریت اقتصاد مقاومتی. فصلنامه گردشگری و توسعه 9: 156 - 177.
زارع، غلامرضا؛ قراچورلو، مرتضی(1395). نگرشی جغرافیایی بر مفاهیم اکوتوریسم و ژئوتوریسم. رشد آموزش جغرافیا. 30(3): 43 49. بازیابی شده از:
سلمانی، محمد؛ اروجی، حسن؛ اوسطی، امیرصادق و رحیمی‎هرآبادی، سعید(1397). ارزیابی قابلیت‌های ژئوتوریستی ژئومورفوسایت‌های مناطق خشک (مورد شناسی: مناطق کویری و بیابانی شهرستان طبس).  فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری. 8(28): 235-256. بازیابی شده از:
 DOI: 10.22111/gaij.2018.4234.
ضیائی، محمود و فردوسی، سجاد(زیرچاپ). فراتحلیل مقالات ژئوتوریسم پژوهشگران ایرانی.
غازی، ایران و قدیری، نیلوفر(1390). ارزیابی توانایی‌های گردشگری زمینی پارک ملی کویر با استفاده از مدل برنامه‌ریزی راهبردی فریمن. محیط شناسی. 37(60): 65 78. بازیابی شده از:
قنواتی، عزت ا… ؛ کرم، امیر و فخاری، سعیده(1391). مروری بر روند تحلات ژئوتوریسم و مدل‌های مورد استفاده آن در ایران. فصلنامه جغرافیایی سرزمین. 9(34): 75- 91.
کشمیری، افسانه و مرادی، عباس(1394). امکان سنجی و ارائه راهبردهای مناسب برای توسعه ژئوپارک قشم. مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس. 2(4): 75- 90.بازیابی شده از:
گروه پارک‌ها و آثار طبیعی ملی سازمان حفاظت محیط زیست(1398). اثر طبیعی ملی. بازیابی شده از:
مختاری، داوود و امامی کیا، وحید (1395). تحلیلی بر عوامل مؤثر در ایجاد و توسعة ژئومورفوسایت‌های پیست اسکی زمستانی با رویکرد گردشگری زمین مطالعة موردی : دامنه‌های کوه سهند. گردشگری و توسعه. 5(3): 41 61. بازیابی شده از:
مختاری، داوود؛ روستایی، شهرام و احمدی، مهدی. (1398). بررسی نقش فرایندهای ژئومورفولوژیک در ایجاد ژئومورفوسایت‌‌های منطقۀ حفاظت‌‌شدۀ مانشت، بانکول و قلارنگ با روش پریرا. فصلنامه جغرافیا و توسعه. 17(54): 185- 204. بازیابی شده از:
DOI: 10.22111/gdij.2019.4339.
نکوئی صدری، بهرام(1397). تاریخچه ژتوتوریسم در ایران. مجله نظام مهندسی معدن. 39: 32 34.
نوری، سید هدایت اله؛ مرادی هوسین، نصرت و خوش نظر، مامند(1392). راهبردهای مناسب برای توسعه ژئوتوریسم غار آبی سهولان. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای.5(17): 53 – 68. بازیابی شده از:
منابع انگلیسی

 

Baumgartner, Frank R. & Jones, Bryan D. . (1993). Agendas and Instability in American. Chicago: University o f Chicago Press.
Bosso, C. J. (1994). The Practice and Study of Policy Formation. در S. S. Nagel, Encyclopedia of Policy Studies(2nd ed) (ص. 95 - 115). New York: Marcel Dekker.
Dearing, J. W. & Rogers, E. M. (1996). Agenda-Setting. London: SAGE Publications.
Dittmann, A(Ed.). (2017). Geo-Parks and Geo-Tourism in Iran. Frankfurt: PL Academic Research.
Dowling, R. (2013). Global Geotourism – An Emerging Form of Sustainable Tourism. Czech Journal of Tourism, 2(2): 59-79. DOI: 10.2478/cjot-2013-0004.
Dowling, R. (2016). Geotourism. در J. Jafari, & H. Xiao, Encyclopedia of Tourism (ص. 389-391). Switzerland: Springer International Publishing.
Dowling, R.K. & Newsome, D.(Ed.). (2006). Geotourism. Oxford: Elsevier.
Dye, T. R. (2013). Understanding public policy(14th ed.). Boston: Pearson.
Edgell, D.L. ; Allen, M.D. ; Smith, G. & Swanson, J.R. . (2008). Tourism Policy and Planning: Yesterday, Today and Tomorrow. Oxford: Elsevier.
Howlett, M. & Cashore,B. (2014). Conceptualizing Public Policy. در I. Engeli, & C. &. Rothmayr Allison, Comparative Policy Studies: Conceptual and Methodological Challenges (ص. 17-33). UK: Palgrave Macmillan.
Inskeep, E. (1991). Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach. New York: John Wiley & Sons.
Kingdon, J. (2014). Agendas, Alternatives and Public Policies(2nd ed.). Edinburgh: Pearson.
Ólafsdóttir, R. & Tverijonaite, E. (2018). Geotourism: A Systematic Literature Review. Geosciences, 8(234): 234-250. Retrieved from: https://www.mdpi.com/2076-3263/8/7/234.
Ruban, D. A. (2015). Geotourism — A geographical review of the literature. Tourism Management Perspectives, 15: 1–15. Retrieved from: http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2015.03.005. .