بررسی تاثیر مولفه‌های الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی بر اهداف الگو برمبنای تحلیل مسیر

نوع مقاله : مقاله استخراج شده از پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

توسعه منابع انسانی در دستگاه‌های دولتی همواره با مصرف منابع زیادی از بخش عمومی همراه بوده و بیش‌تر نیز ناظر بر آموزش‌های دانشگاهی است. پیروی از یک الگوی خط‌مشی‌گذاری و آگاهی از تاثیر مولفه‌ها و مقوله‌های آن با یک‌دیگر مجریان را در برنامه‌ریزی، شناخت چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌رو کمک بسیاری خواهد نمود. هدف این مقاله شناسایی میزان تاثیر و اولویت‌بندی مقوله‌ها و مولفه‌های الگوی خط‌مشی‌گذاری ارائه شده با اهداف الگو به منظور افزایش آگاهی و شناخت بهتر در تهیه راه‌کارهای اجرایی و عملیاتی است. در این مقاله بعد از معرفی الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی با استفاده از پرسش‌نامه به شناسایی تاثیر مولفه‌ها و مقوله‌های الگو بر اهداف آن در میان کارشناسان متخصص مراکز آموزشی مرتبط در تهران و مراکز استانی که با نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای شده بودند پرداختیم. تحلیل‌های آماری نشان داد که مولفه‌های‌ طراحی و ارزشیابی و بهبود مستمر در برنامه‌های توسعه منابع انسانی، شایسته‌گزینی از طریق ایجاد فرصت‌‌های برابر و فضای مساعد برای بروز استعدادهای بالقوه، توانمندسازی نیروی انسانی در تراز‌ی حرفه‌‌ای و مبتنی بر آموزه‌های دینی، آشنا و متعهد به مسولیت‌های اجتماعی فردو سازمان و اشتراک‌گذاری رسمی دانش و تجربیات شغلی وهمچنین مقوله توسعه و بازتاب شایستگی‌های ادراکی و تجربی کارکنان بیش‌ترین تاثیر را بر اهداف الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of components of human resource development policy pattern on pattern goals based on path analysis

نویسندگان [English]

  • Ali Mostafa Roozbeh 1
  • Kaveh Teymournejad 2
  • Mohammad Reza Rabiee Mondajin 3
چکیده [English]

The development of human resources in government agencies has been linked to utilization of public sector resources that is more consumed in higher education programs. Applying a policy pattern and being aware of the interaction between its components and categories, will help policy makers to deal with challenges and constraints they may face. The purpose of this article is to identify the way these categories and components interact and prioritize their impacts on the policy pattern objectives. We first introduced a human resource development policy pattern, and distributed a questionnaire among the experts of training centers at Tehran and provincial centers using a stratified random sampling. The results show that the following components: designing , assessment, continuous improvement in human resource development programs, selection of the best qualified persons by creating equal opportunities and a favorable environment, empowering human resources on a professional level and based on religious teachings, cognition and committed to the social responsibilities and the organization, formal sharing of knowledge and work experience, as well as the development and reflection of the perceptual and experimental competencies, have the greatest impact on the objectives of the Pattern. Finally, while reviewing results with the past researches, the limitations and questions for future researches are discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy Making
  • Human resource development
  • Targeting
  • Impact
  • Government Agencies
  • path analysis

بررسی تاثیر مولفه‌های الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی بر اهداف الگو برمبنای تحلیل مسیر

علی مصطفی روزبه *

کاوه تیمورنژاد **

محمدرضا ربیعی مندجین [1]***

 

تاریخ دریافت: 07/04/99

تاریخ پذیرش: 25/06/99

 

چکیده

توسعه منابع انسانی در دستگاه‌های دولتی همواره با مصرف منابع زیادی از بخش عمومی همراه بوده و بیش‌تر نیز ناظر بر آموزش‌های دانشگاهی است. پیروی از یک الگوی خط‌مشی‌گذاری و آگاهی از تاثیر مولفه‌ها و مقوله‌های آن با یک‌دیگر مجریان را در برنامه‌ریزی، شناخت چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌رو کمک بسیاری خواهد نمود. هدف این مقاله شناسایی میزان تاثیر و اولویت‌بندی مقوله‌ها و مولفه‌های الگوی خط‌مشی‌گذاری ارائه شده با اهداف الگو به منظور افزایش آگاهی و شناخت بهتر در تهیه راه‌کارهای اجرایی و عملیاتی است. در این مقاله بعد از معرفی الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی با استفاده از پرسش‌نامه به شناسایی تاثیر مولفه‌ها و مقوله‌های الگو بر اهداف آن در میان کارشناسان متخصص مراکز آموزشی مرتبط در تهران و مراکز استانی که با نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای شده بودند پرداختیم. تحلیل‌های آماری نشان داد که مولفه‌های‌ طراحی و ارزشیابی و بهبود مستمر در برنامه‌های توسعه منابع انسانی، شایسته‌گزینی از طریق ایجاد فرصت‌‌های برابر و فضای مساعد برای بروز استعدادهای بالقوه، توانمندسازی نیروی انسانی در تراز‌ی حرفه‌‌ای و مبتنی بر آموزه‌های دینی، آشنا و متعهد به مسولیت‌های اجتماعی فردو سازمان و اشتراک‌گذاری رسمی دانش و تجربیات شغلی وهمچنین مقوله توسعه و بازتاب شایستگی‌های ادراکی و تجربی کارکنان بیش‌ترین تاثیر را بر اهداف الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی دارند.

 

کلید واژه‌ها: خط‌مشی‌گذاری؛ توسعه منابع انسانی، هدف‌گذاری، تاثیرگذاری، دستگاه‌های دولتی، تحلیل مسیر

مقدمه

آموزش و توسعه منابع انسانی در همه کشورها همواره مورد توجه دولت‌ها بوده است، و یکی از بخش‌هایی که به آن توجه ویژه‌ای می­‍‍‍­‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍شود، افرادی هستند که به عنوان مستخدم در بخش عمومی به خدمت گرفته می‌شوند. در کشور ایران نیز به موجب ماده 58 قانون مدیریت خدمات کشوری، دستگاه‌های اجرایی ملزم به برگزاری حداقل ساعات آموزشی در طی یک سال برای کارکنان هستند، و بر طبق آیین‌نامه‌های اجرایی همین ماده سازمان‌ها می‌باید حداقل 40 ساعت آموزش و البته با رعایت سایر شرایط برای کارکنان خود در هر سال برگزار کنند.  

بر اساس آمارهای جاری حداقل نیروی انسانی در اختیار دولت حدود دو و نیم میلیون نفر است. ترکیب این رقم با حداقل ساعت آموزش اشاره شده و هزینه برگزاری یک‌نفر ساعت آموزش، با ارقام کلانی از مصرف منابع (فیزیکی، مالی، زمانی، انسانی) در بخش عمومی در سال مواجه می‌شویم. طی ادوار پس از انقلاب تاکنون دستورالعمل‌های مختلفی برای آموزش کارکنان دولت تهیه و ابلاغ شده و مجددا بع�

ابراهیمی، سیدعباس. عین علی، محسن. (1398). ارائه چارچوبی برای تبیین تسخیر خط‌مشی‌های عمومی با کاربست روش تحلیل مضمون و مدل‌سازی ساختاری. فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 11، شماره 3. 403-430.
اکبری بورنگ، محمد. پور، سمیرا. (1395). تعیین تأثیر شیوه‌های مدیریت منابع انسانی بر قابلیت یادگیری سازمانی با میانجیگری سرمایه انسانی. مدیریت بهره وری، سال دهم- شماره 39، 191-215.
بیگدلی مجرد، بهروز. سلاجفه، سنجر. (1395). بررسی تأثیر آموزش بر استراتژی‌های منابع انسانی با تأکید بر نقش واسطه ای توسعه حرفه‌ای و تسهیم دانش با استفاده از معادلات ساختاری. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 10 ، 147-166 .
پارسافرد، حسن. همایون آریا، شاهین. (1397). بررسی نقش آموزش‌های تخصصی ضمن خدمت در توانمندسازی کارکنان، فصلنامه توسعه سازمانی پلیس، شماره64 ، 87-116.
جزنی، نسرین، 1393، توسعه نیروی انسانی، مباحث منتخب مدیریت منابع انسانی. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
جعفری، محمد. مؤمنی، قدیر. (1394). عوامل موثر بر کیفیت آموزش ضمن خدمت کارکنان فرماندهی انتظامی استان خراسان شمالی در سال 1394، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، دفتر تحقیقات کاربردی فا. ا. خراسان شمالی، سال سوم، شماره 9 ، 95-114.
خراسانی، اباصلت. جوان‌بخت، علی‌رضا، چاوشی، سید شمس الدین. (1395). بررسی تأثیر آموزش‌های ضمن خدمت بر ابعاد توانمندسازی منابع انسانی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی. سال سوم، شماره 9، 1-20.
خلیلى جولرستانى، سیداحمد. رضایی، صادق.(1397). شناسایى معیارهاى شایسته‌گزینى مدیران از دیدگاه اسلام با تاکید بر آیات قرآن کریم. فصلنامة پژوهش‌هاى مدیریت انتظامى، سال سیزدهم، شمارة اول، 49-70.
داوری، علی. رضازاده، آرش. (1396). مدلسازی معادلات ساختاری با نرم‌افزارPLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلبری راغب، فاطمه، 1397، طراحی مدل خط‌مشی‌گذاری آموزش و پرورش با رویکرد توسعه قابلیت‌های انسانی (رساله دکتری)، تهران: دانشگاه تهران.
روح‌الهی، احمدعلی. محجوب حسن. خیراندیش، مهدی. مهری، داریوش. (1395). بررسی عوامل موثر بر تسهیل انتقال آموزش به محل کار از منظر محیط سازمانی. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 11، 21-47.
روزبه، علی مصطفی. تیمورنژاد، کاوه. ربیعی مندجین، محمدرضا. (1398). ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری توسعه منابع انسانی با تاکید بر نقش‌های بازیگران و ترسیم روابط میان مولفه‌های الگو در دستگاه‌های دولتی ایران، فصلنامه توانمندسازی سرمایه انسانی، 2(4)، 265-284.
عطارنیا، احمد. خنیفر، حسین. رحمتی، محمد حسین،  جندقی، غلامرضا. (1393). بررسی وضعیت تدوین خط‌مشی در نظام غیررسمی آموزش مهارتی ایران، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دورة 21، شمارة 1، 145-174.
گرجی‌پور، حسین. خاشعی، وحید. اسلابوتچی، علیرضا. اصغری صارم، علی. (1398). الگوی ارزشیابی فرایند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی با رویکرد مطالعه کیفی اسناد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مدیریت دولتی، دوره11، شماره1،47-72.
مقدسی، جواد. محمدخانی، کامران.  محمدداودی، امیر حسین. (1397). شناسایی روش‌های توسعه کارکنان در نظام آموزش عالی؛ مورد دانشگاه آزاد اسلامی منطقه  8، فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، دوره 12، شماره 43، 25-39.
نصری، صادق، کرمپور، عبدالحسین. پیروزنیا، مهرداد. (1395). بررسی راه‌کارهای کیفیت بخشی به آموزش‌های ضمن خدمت، نشریه علمی _ پژوهشی، فناوری آموزش، جلد 11، شماره 4، 347-361.
نیومن، لارنس. (1397). روش‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی. ترجمه فقیهی، ابوالحسن. آغاز، عسل. تهران: نشر ترمه.
 
Ahmed, U. Maitama Kura, K. Ali Umrani, W. Hussain Pah, U. (2019). Modelling the Link between Developmental Human Resource Practices and Work Engagement: The Moderation Role of Service Climate. journals. sagepub. com/home/ gbr
 Akpey-Mensah, T, L. (2020). Social capital development as innovation in human resource development: A case of Technical Universities in Ghana. African Journal of Science, Technology, Innovation and Development. 12, Issue 1 27-32
Itika, J.S. (2011). Fundamentals of human resource management Emerging experiences from Africa, African Studies Centre, University of Groningen / Mzumbe University.
Joshi, V.  Biswal, L. Panigrahi, A. (2019). A Detailed Evaluation of the Impact of Learning & Development on Employee Performance & Productivity in IT Sector in Pune. International Journal of Advanced Science and Technology, 28, No. 16, 1537-1552.
Karanja, D. Sang, A. & Ndirangu, M. (2017). Influence of Integration of ICT on Human Resource Management in Kenyan Public Universities, International Journal of Sustainability Management and Information Technologies, 3(6), 73-78.
Lucio, Magda L.  Almeida, Lindijane SB. Silveira, Raquel MC. (2018). The Public Field in Brazil: Toward a multidisciplinary educational approach for the professional with multiple roles. Teaching Public Administration. 36(1), 50-62.
Mohd Salleh, Kahirol. Ahmad, M. Sulaiman, Norlisa.  Latiff, A.A. (2016). The development of human resource competency model in public sector organizations in Malaysia. .ResearchGate, /publication/316005540.
Moideenkutty, U., Al-Lamki, A. & Murthy, Y.S. (2011). HRM practices and organizational performance in Oman. Personnel Review, 40(2), 239-251.
OECD. (2017). Preventing Policy Capture: Integrity in Public Decision Making, OECD Public Governance Reviews, OECD Publishing, Paris.
Ovesni, Kristinka. Matović, Nataša. Luković, Ivana. (2017). Interplay Between the Human Resource Development Activities and Organizational Commitment, European Journal of Multidisciplinary Studies, 2(7), 40-52.
Pollack Porter, K. M. Rutkow, L. McGinty, E. P. (2018). The Importance of Policy Change for Addressing Public Health Problems , Public Health Reports, Association of Schools and Programs of Public Health, 133, 9-14.
Stachová, Katarína.  Papula, Jan. Stacho, Zdenko. & Kohnová, Lucia. (2019). External Partnerships in Employee Education and Development as the Key to Facing Industry 4.0 Challenges, Sustainability, 11, 345, 2-19.
Zarqan, A. & Sukarni, S. (2017). Human resource development in the era of technology; technology's implementation for innovative human resource development, Journal Management theory and applied years, 10(3), 217-223.
Zeb, Ali. Abdullah, Nor Hazana. Javaid, Mudaser. Asad khan, Muhammad. (2017). Impact of Human Capital Management Practices on Employees’ Job Performance. International PostGraduate Conference on Applied Science & Physics 2017, IOP Conf. Series: Journal of Physics: Conf. Series 1049 (2018) 012020.